ادبیات و موسیقی عاشیقی
در موزه ایران باستان در تهران و موزه لوور در قسمت تاریخ ایلام به مجسمههای کوچک نوازندگانی با قدمت دو هزاره قبل از میلاد بر میخوریم که همچون عاشیقان ما سرپا ایستاده و ساز خود را برروی سینه نگاه داشتهاند. چنین نوازندگانی که مشابهشان را میتوان فقط در میان ترکان امروزی پیدا کرد، سرنخی از قدمت هنر موسیقی عاشیقی ترکان به دست میدهد. عاشیقان به عنوان راویان دردها، قهرمانیها و داستانهای ملت و گاه، در نقش ریشسفیدان وخردمندان قوم خود، از قداست و احترام خاصی در بین ملت ترک برخوردارند. این قداست و احترام را میتوان در داستانهایی چون دده قورقود، کو اوغلو و عاشیق غریب و… مشاهده کرد، که نقش اصلی از آن عاشیقان است. عاشیق با نامهای متفاوتی همچون اوزان و بخشی، در بین ملت ترک شناخته شده است .
صفی الدین اورموی (قرن سیزدهم میلادی) و عبدالقادر مراغهای (قرن چهاردم میلادی) دو موسیقیدان بزرگ آذربایجانی با شهرتی جهانی هستند که در پیریزی اصول علمی موسیقی نقش عمدهای بازی کردهاند. موسیقی ترکی با انواع متفاوت
بسم الله الرحمن الرحیم