همایش «جستاری در موسیقی آذربایجانی - موغام» برگزار شد

در روز 24 شهریور 1395 از ساعت 6 تا 8 بعد از ظهر همایش «جستاری در موسیقی آذربایجانی – موغامات» در فرهنگسرای مهر برگزار شد. این همایش با سخنرانی استاد دکتر ح. م. صدیق افتتاح گردید. سپس گروه موسیقی موغام‌نواز «ایلقار» به اجرای 6 دستگاه موغام پرداختند و عاشیق ایمران حیدری مابین اجرای هر موغام، پیرامون هر یک از دستگاه‌ها توضیحات فنی ارائه کردند. لازم به ذکر است که این برنامه با مشارکت انجمن ادبی صابر برگزار گردید. این انجمن نزدیک 30 سال است که در تهران فعالیت می‌کند مجری این برنامه آقای کریم قربان‌زاده بودند. اسامی نوازندگان گروه ایلقار بدین شرح است: محمد اسماعیلی (تار)، نوید رنجبر (کمانچه)، روزبه جعفرزاده (ناقارا) و پدرام رنجبر (خواننده).

جستاری در موسیقی آذربایجان - موغامات

در زیر متن سخنرانی استاد دکتر ح. م. صدیق را می‌خوانیم:

ادامه نوشته

دکتر صدیق: یئنی شعر حبیب ساهرین استعدادی‌نین تحفه‌سیدیر

دکتر ح. م. صدیق قاراداغ شاعری طیب قیطران‌پور (یانار قاراداغلی)نین خداآفرین ادبی انجمنی طرفیندن چهارشنبه گونو ساعت 6 -دان 8 ـه قده‌ر قورولان کتاب تؤره‌نینه قاتیلدی و صحبت ائله‌دی. او اؤز سؤزلرینده دئدی:

«بو جوان شاعر و تدقیقاتچی‌نین یایینلادیغی اوچ شعر مجموعه‌سی، بیر مقاله‌لر توپلوسو و تدقیقی اثر اولان «ادبیاتدان بیر آز اویانا» حجملی مجموعه‌سی منیم ماراغیمی چکمیشدیر. من اونون اثرلرینی مثبت قارشیلاییرام و اونو تحسین ائدیرم.»

 

دکتر ح. م. صدیق یانار قاراداغلی‌نین یئنی شعرلری حاققیندا‌ دا دانیشارکن، دئدی:

«هر داهی شاعر اؤز زمانه‌سینده یئنی شعر یازمیشدیر، مثال اوچون نسیمی اؤز عصرینده، فضولی ایسه یئنه‌ده اؤز زمانه‌سینده یئنی طرز و شیوه‌ده شعرلر یازمیشلار. چاغداش فارس و تورک ادبیاتی ایسه ایراندا، 50 ایللیک آذربایجان مقاومت

تجلیل از یانار قاراداغلی - قیطرانپور

ادامه نوشته

سخنرانی دکتر ح. م. صدیق در مراسم نکوداشت «درویشعلی بهروان اینانلی»

عصر روز شنبه 28 شهریور 94 اداره‌ی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین در شهر «بوئین زهرا» برای «درویشعلی بهروان اینانلی» (متولد 1313) شاعر ترکی‌سرای این شهر مراسم نکوداشت علمی - هنری برگزار کرد. لازم به ذکر است تا کنون از آقای «بهروان»‌ کتاب‌های زیر به زبان ترکی چاپ شده است:

آنا یوردوم بوئین زهرا، ائل گوروشو، سؤنمز ائللر اوجاغی، پناهعلی و آسیه، هر شاعر شهریار اولماز، دیوان اینانلو، یاشا کندیم.

در این مراسم آقایان دکتر احمدی (مدیرکل اداره ارشاد استان قزوین)، دکتر رضازاده، اکبر حمیدی، حسین محمدخانی، غلامرضا غلامی قوشچی، خانم شعله مکتبی به ایراد سخنرانی پرداختند.

استاد دکتر ح. م. صدیق که برای سخنرانی در این مراسم نکوداشت دعوت شده بودند، در دو بخش فارسی و ترکی به شرح زیر صحبت کردند:

[1- بخش فارسی سخنرانی]

تصور بفرمایید که مثلاً سعدی در داخل خانه‌ی خود نشسته و از همه‌ی امکانات رفاهی زمان خودش نیز برخوردار است. گلرخان در اطرافش هستند، کتاب‌های متعدد

 

سخنرانی دکتر حسین محمدزاده صدیق در مراسم نکوداشت درویشعلی بهروان اینانلی

 

ادامه نوشته

دیوان ترکی سلطان ولد

دکتر ح. م. صدیق

محمد (یا احمد)[1] سلطان بهاء الدین ولد در سال 622 هـ. ( و یا 623 هـ .) در شهر لارنده در خانه‌ی جلال الدین رومی به دنیا آمد. او فرزند ارشد خانواده بود و خانواده‌اش هنوز در قونیه مستقر نشده بودند. مادرش گوهر خاتون، دختر خواجه شرف الدین لالای سمرقندی[2] بود. دو برادر از خود کوچک‌تر به نام‌های علاءالدین محمد و مظفرالدین امیرعالم و یک خواهر نیز داشت به اسم ملکه خاتون و هر سه پیش از سلطان ولد فوت شدند. مظفرالدین امیر عالم و ملکه خاتون هر دو از سوی مادر با سلطان ولد ناتنی بودند، مادرشان گرای خاتون قونیوی نامیده می‌شد. گرای خاتون میوه‌ی محمد شاه تاجر بود که پس از مرگ گوهرخاتون،‌ مولانا با او ازدواج کرد.

* * *

دیوان ترکی سلطان ولد شامل اجزاء زیر است:

1. غزلیات: شامل 14 غزل در 143 بیت و یک غزل ملمع 13 بیتی است.

2. ابتدانامه: این مثنوی دارای 76 بیت ترکی است.

3. رباب‌نامه: این مثنوی دارای 162 بیت ترکی است.

قونیه - مزار مولوی و فرزندش سلطان ولد در کنار هم

 

ادامه نوشته

همایش نکوداشت شاه قاسم انوار سرابی برگزار شد

همایش بین المللی بزرگداشت شاه قاسم انوار سرابی به همت شورای شهر و شهرداری تربت جام و با همکاری دانشگاه فردوسی مشهد و کمک معاونت پژوهشی وزارت امور خارجه در تربت جام در کنار مزار شاه قاسم انوار سرابی تشکیل شد. اساتید و پژوهشگرانی از ایران، افغانستان و تاجیکستان در این مراسم شرکت داشتند. دکتر ح. م. صدیق که برای سخنرانی در این همایش از طرف هیئت برگزار کننده به تربت جام دعوت شده بودند، در روز 29 مرداد 94 در اولین جلسه‌ی همایش سخنرانی کردند.

همایش بزرگداشت شاه قاسم انوار سرابی در تربت جام

شاه قاسم انوار سرابی (757- 837  ق.) شاعر عارف برجسته‌ای است که در جوانی دست ارادت به سید صدرالدین موسی اردبیلی داد و بعدها مورد اعزاز و تکریم

ادامه نوشته

حكيم زنوزي‌نين دوشونجه لري

دکتر ح. م. صدیق

 1. ايكي قاناد

هيجري اونونجو عصردن بو طرفه، اسلام عالمينده و ايراندا، شيعه فلسفي حوزه‌سينده ايكي بؤيوك فيلسوف، أوز- أوزه دوران ايكي بؤيوك فلسفه اوجاغي تأسيس ائتميش و بو اوجاقلارين بايراقداري اولموشلار.

2. ملا رجبعلي اوجاغي، ساغ قاناد

بيرينجي اوجاق، ملا رجبعلي تبريزي اوجاغيدير. اونون دوشونجه‌سي‌نين موضوعو «واجب الوجودون اثباتي» دير و دئمك ايسته‌يير كه وجود و موجود آراسيندا گئدن اورتاقليق، يالنيز 

ادامه نوشته

علیجان قوسی تبریزی

داور اردبیلی

فضولی‌دن سونراکی شاعرلرین هامیسی اونون مقلد و مریدی اولوب‌لار، او جمله‌دن قوسی تبریزی ده، محض فضولی‌دن تقلید ائتمیش‌دیر. تذکره‌چیلر بو موضوع حاققیندا آردیجیل مباحثه ائدیبلر و فضولی‌دن تقلید ائتمه‌گین سرلرینی آشکارلامیشلار.

قوسی شکایت‌لر و گلایه‌لر شاعری‌دیر، اونون شکایت موضوعلو شعرلری ساده و صمیمی و «غربت» قوخولودور. معلومدورکی، بیرینجی شاه عباس‌دان سونرا، تشیع مذهبی‌نین هر طرفلی یاییلماسی و حروفیه حرکاتی‌نین گیزلی تشکیلاتی‌نین داغیلماسیندان سونرا، حروفی‌لیک، تهلکه ایله قارشی‌لاشدی، حروفی ادیبلر و شاعرلری تجرید اولوندولار و غیر 

ادامه نوشته

حکیم ملا محمد فضولی

یازار: داور اردبیلی

شاه اسماعیل ختایی‌نین ادبی- مدنی حرکاتی ایله باغلی مولانا محمد بن سلیمان بیاتلو «فضولی تخلص» بۆتۆن مدنی شخصیت‌لردن چوخ ملی مدنیت و ادبیاتا خدمت ائتدی.

شاه ختایی‌نین عمرۆ باشا چاتدیقدان سونرا، فضولی 24 یاشیندا ایکن کؤچگۆن بیر قبیله ایچینده بغداد اطرافی ولایت‌لری‌نین بیرینده یاشاییردی. زمانه‌نین ادبی دیل‌لرینی یعنی فارس و عربینی مکمل بیلیردی و شاه ختایی‌نین ادبی‌دیرچلیشیندن سونرا ادبیات خادملرینی مشایعت ائدیردی. شاه تهماسب دُورۆنده یارادیجیلیغی او درجه تکامل تاپدی کی شاعرلیکده و اۆچ دیلده یازیب یاراتماغا قادرتام باجاریقلی بیر مؤلف- شاعر کیمی معروف اولوب، قیسسا مدتده گئنیش حجملی تۆرکجه دیوان ترتیب ائتدی و بئله‌لیکله ائله بیر ادبی مکتبین 

ادامه نوشته

ناماوران اورمیه

علی بابایی نیولویی

اورمی، عبدالکریم

(متوفی 1358هجری قمری)

عبد الکریم اورمی فرزند مولی ابوطالب از فقها پس از أخذ مقدمات متداوله در اورمیه عازم  تبریزشد و مدارج عالی اجتهاد را در نزد علمای نامی تبریزگذراند و از محمد علی رشتی، میرزا فرج الله تبریزی وسید ابوالحسن اصفهانی موفق به أخذ درجۀ اجتهاد شد. او در موطن خود اورمیه از علمای بزرگ به شمارمی‌رفت و متصدی فتوی و تدریس از مراجع امور شرعیه بود. این عالم دارای مؤلفات بسیاری است. ازجمله:

شرح دعاء الصباح؛ گلزارقدیمی به فارسی در دو جلد در ثواب اعمال و عقاب و لواعج الآثار؛ طاقۀ ریحان به فارسی، در احوال حضرت ابوالفضل (ع) و فضائل و کرامات وی که 

ادامه نوشته

سخنرانی دکتر ح. م. صدیق در همایش بین المللی شیخ صفی الدین در تهران

نبع سایت دوزگون. گزارش: روز دوشنبه 16 دی ماه 1392 نخستین همایش علمی بین المللی شیخ العارفین سید صفی الدین اردبیلی (به مناسبت هفتصدمین سال رحلت) در مرکز همایش‌های کتابخانه‌ی ملی برگزار شد. در این همایش پس از قرائت قرآن و سرود ملی، ابتدا دکتر سید سلمان صفوی – دبیر علمی همایش- گزارش خود را ارائه کردند. بعد از قرائت پیام ریاست جمهوری، دکتر غلامرضا اعوانی به سخنرانی مشغول شدند. دقایقی کلیپ مربوط به بقعه‌ی شیخ صفی پخش شد. سپس سرلشکر سید یحیی صفوی – دستیار و مشاور عالی مقام معظم رهبری – به ایراد سخنرانی پرداختند. پس از ایشان، آیت الله اراکی – دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی- درباره‌ی عرفان صفوی مطالبی را بیان کردند.

حسن ختام قسمت صبحگاهی این همایش، اجرای موسیقی توسط حسام الدین سراج و گروه همراه ایشان بود.

پس از صرف ناهار و اقامه‌ی نماز، قسمت دوم همایش از ساعت 30/13 آغاز به کار 

ادامه نوشته

خارجی تدقیقاتچیلار و حسینی نهضت

دکتر ح. م. صدیق

امام حسین (ع) ین نهضتی، بیز شیعه‌لردن علاوه، بیر چوخ خارجی و باشقا دینلره اینانان منصف عالیملر و تدقیقاتچیلار و آراشدیرماچیلاری‌دا تحسینه وادار ائتمیشدیر. آشاغیدا بعضی اوروپا بیلگین‌لری‌نین بو زمینه ده اولان سؤزلریندن نمونه‌لر گتیریرم.

ادوارد براون، انگلستانین معروف محقق و تدقیقاتچی‌سی:

کربلا ماجراسینی ائشیدن و حزن و اندوه ایله دولمایان بیر قلب تاپماق اولماز.حتی مسلمان اولمایانلاردا بو اسلامی ساواشدا اولان پاک بیر روحو انکار ائتسین.[1]

گورت فریشلر:

«حسین (ع) ین شهادتی، بیر فاجعه ایدی. اما استثنایی بیر فاجعه. 14قرن سونرا، بیر

ادامه نوشته

زندگی اسرار تبریزی

دکتر ح. م. صدیق

1-  مقدمه

منابع موجود مانند الذریعه،‌ریحانة الادب، دانشمندان آذربایجان، تذکره‌ی شعرای آذربایجان، مفاخر آذربایجان، سخنوران آذربایجان، چندان کمکی در تدوین شرح زندگی، افکار و آثار اسرار تبریزی به ما نمی‌کند. در زیر با بهره‌جویی از همین آگاهی‌های اندک و مراجعه به سخنان خود مؤلف، سعی می‌کنیم اندکی با زندگی و آثار او آشنا بشویم.

اسرار تبریزی (1265- حدود 1315 ق.) پیرو طریقت صوفیان و طائفه‌ی شاه نعمت الله ولی بوده است. مجذوبعلی شاه همدانی را رهبر طریقت خود می‌دانسته‌ است. در این باب در منظر الاولیا من قبور عرفا گوید:

ادامه نوشته

مولانا همتی انگورانی و چاغداشلاری

یازان: محمدرضا کریمی

بیلدیگیمیز کیمی، مولانا همتی بیر شیعه شاعری اولاراق، صفوی شاهی- شاه اسماعیل ختائی‌نین ایسته‌گی اساسیندا آنادولو یوردلارینا گئتمیش و خلق ایچینده گزه‌رک، شیعه مذهبینی یایماغا، تبلیغ ائتمه‌گه چالیشمیشدیر. همتی بو یولدا یالقیز اولمامیش، بلکه بیر سیرا آذربایجان شاعرلری ده اونونلا بیرگه بو یولدا چالیشمیشلار. اونلارین اؤنده گلن‌لردن بیری پیر سلطان آبدال اولموشدور. تۆرک ادیب‌لری بونا اشاره ائدیب، بو باره ده آختاریشلار ایره‌لی آپارمیشلار. جاهد اؤز تئللی بو ساحه‌ده یازیر:«16 جی یۆز ایلین اۆنلۆ و بؤیۆک علوی شاعری، همتی اولموشدور. ایندیه کیمی همتی‌دن 150 دن فاضلا نفسی یایینلانمیش. یاشانتی اوزه‌رینه بیلگی 

ادامه نوشته

مولانا همتی انگورانی

محمدرضا کریمی

مزار همتی انگورانی مولانا همتی انگورانی، آذربایجان ادبیاتی‌نین گؤرکملی و عارف شاعرلریندن‌دیر کی اونونجو یوز ایلده یازیب- یارادیب و جانینی اؤز اینام و عقیده‌سی یولوندا قویوبدور. همتی‌نین یاشاییشی حاققیندا معلومات الده یوخدور. اونون حتی آدی‌نین نه اولدوغو، هاچان دونیایا گلمیش، هاچان شهید اولدوغونو دا بیلمه‌ییریک. آنجاق الیمیزده اولان شعرلری اساسیندا دانیشا بیله‌ریک. آدی‌نین اوّلینده «مولانا» لقبی بیزه ایناندیریر کی شاعر بؤیوک مفکوره‌لی و بیلگین بیر ذات اولاراق، چوخلو مریدلری واریمیش کی اونلارین مولاسی اولموش و اونا اقتدا ائده‌رمیشلر. ایکینجی سؤز بودور کی آدی‌نین سونوندا گلن «انگورانی» شاعرین انگوراندان عرصه‌یه گلدیگینی آندیریر. اوچونجو 

ادامه نوشته

قاشقایی ادبیاتی

فتانه مرادی

گئنه گوزوم هواسیندا ایلدیریم شاخدی بولوت کیپریکیمدن سیخیلدی ویاش یاغدی . چوخ گوز بو یاغیش اینتظارینی چکدی آما یاغاندان سورا هئچ کیم شوکور دئمدی.

گئنه باشیما قار دوشدی دومان چوکدی و گوزلر سووندو یاناخلاری سووق ووردو و پوسسوردو غیغی دوداغی گولوش دن سالدی .منه قیش گلدی یولداش قیش گلدی....

من بو دونیادا سئودالی یاشاییرام گوز یاشی گوزگوسینده سئوگی گوریرم من داغ قالاتوندا داشلارونان دوسام قارقالارونان چالیشیرام بونالار بوداغیندا یاتیرام  گوز آرخاما توکیرام سنی اوغشایا –اوغشایا چاغوریرام: بو یول کیمینگ ؟اولکه کیمینگ ؟ گئدن دورنالار کووچن سونالار. دونیا کیمینگ ؟ من بویانا ، سن اویانا بیز هایانا داغولموشاگ ؟ بیرلیگ اولموش آما من یالغیزام سنده یالغیزانگ من بو دونیادا سئودالی یاشاییرام سن نیجه ؟

نقد و معرفی حبیب ساهر و آثار او

منبع: شناختنامه حبیب ساهر در پژوهش دکتر صدیق

تصویر حبیب ساهراین مقاله در سال ۱۳۴۶ توسط دکتر حسین محمدزاده صدیق که در آن ایام ۲۲ سال داشت و با نام ح. م. صدیق شناخته می‌شد در هفته‌نامه «هنر و اجتماع» توسط ایشان نوشته و منتشر شد. لازم به ذکر است که دکتر صدیق که سردبیر بود با استفاده از امتیاز روزنامه «مهد آزادی» مطالب را جمع‌آوری و چاپ می‌کرد. در آن دوران خفقان، نگاه آرمانخواهانه حبیب ساهر، احاطه و تسلط وی به ادبیات و زبان ترکی و ذوق شگرف هنری‌اش، توجه حسین دوزگون جوان را به خود جلب کرده بود. مقاله را در زیر می‌خوانید:

حبيب ساهر را بوسيله‌ي دو اثر با ارزش «ليريك‌شعرلر» و «كؤشن» مي‌شناسيم. اين دو كتاب علاوه بر این که برخي از آثار ارزنده‌ي او را كه از بيست- سي سال پيش در مطبوعات آذري زبان چاپ مي‌شد در بر دارد، حاوي مقدار معتنابهي از اشعاري هم هست كه در سال‌هاي اخير سروده شده‌اند. آنچه كه بيش از هر چيز توجه خواننده‌ي اين دو مجموعه را جلب مي‌كند، راه مستقلي ا‌ست كه ساهر در شعر آذري مي‌پيمايد و كوشش دارد آن را هر چه هموارتر كند. اين راه را حسين مهدي - منتقد و نويسنده‌ي فقيد آذربايجان- به موقع خود «خصوصيات شعر ساهر» نام داده بود.

اين خصوصيات، اينك پس از پيمودن سي سال راه‌هاي هموار و ناهموار و سخت و سرشار، مكتبي بوجود آورده است كه اطلاق «مكتب ساهر» بدان پر بي‌جا نخواهد 

ادامه نوشته

مشاهیر اورمیه

علی بابایی

عندلیب افشار

(1270- 1335 هجری قمری)

میرزا لطفعلی فرزند میرزا محمد علی یاور متخلص به عندلیب درسال 1270 قمری در اورمیه دیده به جهان گشود و در سال 1335 قمری در 65 سالگی دارفانی را وداع گفت. نویسندگان بزرگان و سخن سرایان آذربایجان غربی یک دیوان خطی و یک رسالۀ خطی برای مطالعه در اختیار داشتند. آنچه از مطالعات آثار خطی بر می‌آید این که، عندلیب به خواجة شیرازی ارادت خاصی داشته و شعرهای خود را اغلب در مصداق غزلیات خواجه سروده است. عندلیب پس از حسرت، اولین شاعری است که به حافظ ارادتی فراوان داشت. شاعر از متقد‌مین به منوچهری و حافظ و از متأخرین به قاآنی نظرداشته است. لذا لازم به ذکراست که در حال حاضر یک نمونه از دیوان خطی عندلیب در دست استاد ارجمند بهرام اسدی 

ادامه نوشته

اوستاد حبیب ساهره خطاب

حسین دوزگون

ائللرین باختی‌‌نین گۆلۆ آچاندا‌‌‌،

بورالاردا گۆنش ایشیق ساچاندا‌‌‌،

سعادت نغمه‌سی اوخویاجاغام،

قاراقیش عدمه ساری قاچاندا‌‌‌.

 

قیراغا چکیلسین قوی خولیالیلار‌‌‌،

ابدی بیر نفرت ساتقینا نثار‌‌‌.

منجه حۆرمتی یوخ هر سؤز دۆزه‌نین،

دئگیلدیر کی شعرین دۆنیاسی بازار‌‌‌.

ادامه نوشته

ناماوران اورمیه

علی بابایی نیولویی

فخر الاسلام

(متوفی 1330 هجری قمری)

وی متولد ایالات متحده آمریکاست که بعد‌ها همراه خانوادۀ خود در اورمیه متوطن شد. میرزا محمد صادق از نسطوری‌های اورمیه است که درکلیساهای شهر به تبلیغ مشغول بود ولی در اثر مطالعات عمیق به حقانیت دین اسلام پی برده و مسلمان شده است. وی در جهت کسب علوم عازم شهر مقدس نجف شده و پس از حدود 16 سال تحصیلات و أخذ درجۀ اجتهاد به شهر اورمیه برگشته و صاحب منبر شده و نام محمد صادق بر خویش نهاده و به ارشاد مردم   می‌پرداخته است. او در سال 1264 شمسی به تهران رفته و از طرف ناصرالدین شاه به «فخرالاسلام» ملقب شده است. مجالس و مباحث او با علمای مسیحی دربارۀ اثبات حقانیت دین اسلام در اورمیه و تهران معروف است. فخرالاسلام چه 

ادامه نوشته

عبدالله حبیبی‌نین حاققیندا (شاه اسماعیل دربارینین ملک الشعراسی)

دکتر ح. م. صدیق

عبدالله حبیبی ملک الشعرای شاه اسماعیل صفوی

عبدالله حبیبی، ظنّ ائدیلیر 870 ـ 865 هـ. ایللری آراسیندا دنیایا گلمیشدیر. اونو یئنی یئتمه گنج ایکن، 883 ـ نجو ایلدن سونرا سلطان یعقوب اؤز دربارینا آپارمیشدی. اونون دوغوم تاریخینی، همین تاریخده 12 ـ 7 یاشلاری آراسیندا اولدوغونو ظنّ ائتمکله، چیخارماق اولور.

دوغوم یئری سندلرده «برگوشاد» کندی آدلاندیریلمیشدیر. بو کند، ایندی آذربایجان جمهوریسینده، اوجار منطقه‌سینده گؤی‌چای یانیندا یئرلشیر. 1976 م. ایلی‌نین باش ساییمینا گؤره 4017 نفر اهالیسی‌وار ایدی. 

حبیبی بیر یئرده دئییر:

اولدورور سلطان ایکی عالمده بس،

چون حبیبی هرکیم عبدالله اولا.

ادامه نوشته

گؤزل آد - خلیل چوپانیان‌ین شعری

به مناسبت اهانت فصلنامه تاریخ معاصر ایران برای دکتر صدیق سروده شد:

خلیل چوپانیان

افتخار یارادان آذربایجانا

شان و شهرت اولان ایرانا دوزگون

چۆرۆتدۆن عؤمرۆنی علم یولوندا

شرف و غیرتده مردانا دوزگون

 

علمده دریادی، حلمده عمان

علمینین بحرینی گؤستریر زمان

اؤزۆن فدا قیلدی رئوف مهربان

مهرین ثابت ائتدی انسانا دوزگون

ادامه نوشته

شیخ صفی الدین اردبیلی‌نین تذکره‌سی، محمد نشاطی شئرازی

حاضیرلایان: داود بهلولی

حكايت

شيخ صدرالدين روّح الله روحه دئدي كيم چون شيخ زاهد قدس الله روحه، شيخ صفي‌الدينين قدس الله سره عظمتي احوالي و ترقيسي كمالي ظاهر گؤردو، خاطرينين اهتمامي و ظاهرينين تربيتي آنين حقّينده مصروف ائديب همت باغلادي. و شيخ صفي‌الدين قاتي رياضتلر چكمكدن اوسانمازدي و عادتي بئله ايدي كيم هر يئددي گونده بير قاتلا اوروجون آچاردي. اما هر گئجه بارماغين سويا يا توپراغا بولاشديريب آغزينا قوياردي. مقصود او كيم اتصال اوروجو كيم منع‌دير اولمايا.

حضرت شيخ زاهد قدس الله روحه آني اول رياضتلردن حكمت ايلن آشاغي انديريب ائيله ائيله‌دي كيم اوچ گونده بير قاتلا افطار ائدردي و بئله‌ليك ايلن نئچه ييل رياضتلر چكدي. و بو غايته يئتيردي كيم يينكلري ايپ ايله برك باغلاردي كيم الي برك اولوب قوينونا سوخا بيلمه‌يه 

ادامه نوشته

ناماوران اورمیه

حاضیرلایان: علی بابایی نیولویی

اورموی، ابوالفضل

(544 - 457 هجری قمری)

محمد بن عمربن یوسف القاضی معروف به ابوالفضل اورموی که ازفقها و فضلای به نام اورمیه است  که از استادان معروف دارالعاقول[1] بوده است و در خدمت استاد بزرگ شیخ ابواسحاق شیرازی صاحب کرسی دانشگاه نظامیه بغداد علم فقاهت شافعی را تلمذ می‌کرد. وی در اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری زندگی می‌کرده است. او صدايي نيکو داشت و قرآن را با صوتی زیبا و دلکش تلاوت می‌نمود و از باب تلاوت نيکو و این که قرآن کریم را از حفظ بود شهرت فراوانی داشت. ابوالفضل اورموی در سال 544 قمری وفات یافته است.  

«هو محمد بن عمربن یوسف القاضی بدیرالعاقول کان فقیهاً، اماماً، صالحاً کثیرالتلاوة نفقه 

ادامه نوشته

منظومه‌ای در پاسخ به ترور شخصیت علمی دکتر حسین محمدزاده صدیق

همه استاد و دانشجو به پاس‌ات                  به حرمت یاد دارند از کلاس‌ات

در آن جا جنگ ترک و فارس کی بود؟       حضورت بر همه فرخنده پی بود

منبع: آذرعالیم

می‌دانیم در طی سالهای اخیر، حسودان و معاندان فرهنگ و ادبیات ترکی آذری مانند کاظم آذری،‌ رحیم نیکبخت، محمد بقایی ماکان و دیگران مقالاتی جهت تحریف سخنان و تخریب شخصیت علمی دانشمندان آذربایجان از جمله استاد دکتر حسین محمدزاده صدیق نوشته‌اند که در این میان رحیم نیکبخت میرکوهی این کار را برای خود تبدیل به یک شغل نان و آبدار کرده است چون هر از چند ماه یک مقاله فقط درباره دکتر صدیق می‌نویسد و در برخی نشریات چاپ میکند. 

یکی از دوستان دوران دانشگاه اینجانب به نام آقای «حبیب کاشانی» که هر دو در کلاس درس فارسی عمومی دکتر صدیق کسب فیض کرده‌ایم، وقتی از محتوای مقاله‌ی موهن فصلنامه (فحشنامه) تاریخ معاصر ایران (= دشمنی با فارس زبانان و زبان فارسی) باخبر شد، پس از سرودن مثنوی بلندی، آن را به اینجانب ارسال کرد. گویا این، بخشی از منظومه‌ای طویل است که ایشان می‌خواهند در پاسخ به دشمنان استاد آن را بسرایند و به پایان برسانند:

 «صدیق» ای دانشی مرد معظّم       تو ای استاد والا و مکرّم

تنومند ای درخت علم و تقوا             تو ای بالابلند روح افزا

تو ای احیاگر میراث مکتوب!             تو ای جنگیده با تحقیر و سرکوب!

تو ای افشاگر صورت پرستان!           تو ای ویرانگر دنیای پستان!

تو ما را چون کبوتر بال دادی             ردای علم و شور و حال دادی

به ما آموختی پرهیزگاری                دیانت، مهربانی، پاسداری

ادامه نوشته

وبسایت آذریها یا اتاق تفرقه افکن ارامنه!

دورنانیوز – سرویس سیاسی و اجتماعی : چندی پیش با وبسایتی آشنا شدم به اسم آذری ها، ابتدا فکر کردم پایگاهی اجتماعی است که توسط فعالین و قشر خاصی از مردم آذربایجان راه اندازی شده، و از اسم و لوگو حدس زدم که میخواهد به بیان مسائل آذربایجان در چارچوب سیاسی ایران بپردازد. از این رو به خیال خود بسیار ذوق زده و خوشحال شدم؛ زیرا بعد از ۷ سال فعالیت سیاسی-اجتماعی، آن نقطه عطف تمام شدن این جر و بحث های سیاسی را پیدا کرده بودم. ولیکن زهی خیال باطل!

اما با کمی مطالعه مطالب و نوشتارهای سایت، متوجه شدم که اکثریت فعالین وبسایت نه تنها آذربایجانی (تورک، آذری و یا هر اسمی که منطق خواننده محترم ایجاب میکند) نیستند، بلکه از آن طیف از دوستانی هستند که همواره ید طولانی در توهین به خلق تورک داشته و اصولا مخالف تورکی حرف زدن مردم آذربایجان هستند، چه برسد به اینکه بخواهند برای مطالبات مردم آذربایجان در چارچوب ایران، 

ادامه نوشته

دیدار با استاد بزرگ، پروفسور دکتر حسین محمدزاده صدیق

منبع: http://takrimostad.blogfa.com

دیدار مسئولین نشریه آغری با دکتر حسین محمدزاده صدیق-

سید احسان شکرخدا

چندی پیش سردبیر و دبیر سرویس فرهنگی نشریه آغری با استاد دکتر صدیق دیدار کردند. در تاریخ 12 آبان 92 آقای «غلامرضا غلامی قوشچی» (دبیر سرویس فرهنگی) گزارش این دیدار را در هفته‌نامه‌ی «آغری» منتشر کردند که جوابیه‌ای به اهانتهای کریه فصلنامه (فحشنامه) تاریخ معاصر ایران است. این مقاله را تایپ کردم تا در اختیار علاقه‌مندان قرار گیرد:

در پهنه‌ و گستره‌ی جغرافیای آذربایجان، چهره‌های علمی، فرهنگی، دینی و هنری کم نبوده‌اند. شخصیت‌هایی که با قلم و اندوخته‌های علمی خود که حاصل سال‌ها تلاش و تفکرشان بوده یاری رسان فرهنگی ملت خود بوده‌اند. فرهاد فخرالدینی در زمینه‌ی موسیقی، فاطمی‌نیا در زمینه‌ی مسایل فلسفی، پروفسور عجب‌شیرزاده در مورد زلزله‌شناسی، حسین صدقیانی در زمینه‌ی ورزش، شهریار در ساحه‌ی شعر، بهزاد بهزادی در زمینه‌ی لغات ترکی، پرویز پرستویی در وادی فیلم و سینما، سلیم موذن‌زاده در بستر مناجات و شعائر مذهبی، عباس افراسیابی در زمینه‌ی جراحی قلب و . . . جزو اساتید ممتاز معاصر آذربایجان محسوب می‌شوند.

انسان‌هایی که ضمن پیمودن مسیر تخصصی با پرورش ده‌ها و صدها شاگرد و تاثیرگذاری در 

ادامه نوشته

 ناغیللارا چئوریلن قهرمان

بهروز ایمانی

اورتا تحصیلاتیمی قورتارماقدا ایدیم. بو گونکو کیمی دگیلدی. او زمان تورکجه کتابلارین سایی، چوخ آز ایدی. کیچیک شهرلره گلدیکده لاپ یوخ معناسیندا ایدی. آنا دیلیمیزده چیخان کتابلاری تاپیب اوخوماق منیم اوچون مقدس بیر دویغویا چئوریلیب، اوره‌گیمی اود کیمی یاندیریب یاخیردی. چوخ آختاریشدان سونرا، شاه دؤنه‌مینده اؤز سیاسی دوشونجه‌لرینه گؤره زندان چکمیش بیر نئچه ضیالی‌نین یئرینی اؤیره‌ندیم. اونلاردان بیری آند ـ ماند ایچدیگی، او زمان (شاه دؤرونده) توتولان زمان تورکجه کتابلارینی ساواک مأمورلاری تمامی ایله یوخ ائتمیشلر. او منی باشقا بیر عالمه آپاردی. دکتر حسین دوزگون (ح. م. صدیق) اونونلا، ایچریده بیر نئچه آی بیر یئره نئچه دوشدو‌گونو. دکترون آنا دیلیمیزه اولان درین محبتی، زنداندا دیلیمیزده یازدیغی بیر نئچه شعری 

ادامه نوشته

یوز اثره بیر باخیش

اسدالله مردانی (شیراز اوغلو)

اسد الله مردانی شیراز اوغلو- یوز اثره بیر باخیش- نکوداشت دکتر حسین محمدزاده صدیق

دقیقاً به خاطر نمی‌آورم، شاید سال 1364 یا 1365 بود كه با نام دكتر صدیق آشنا شدم. یعنی همان زمان‌هایی كه شوق تركی‌خوانی و تركی‌پژوهی داشت ذهنیاتم را كم- كم متزلزل می‌كرد. تا این‌كه در تابستان سال 1375 جشنواره‌ی فرهنگی- هنری قشقایی در فرهنگ‌سرای بهمن تهران برگزار شد و اولین ملاقات من با ایشان و مرحوم پروفسور محمد تقی زهتابی در آن زمان رخ داد و این ملاقات و پی‌آمد آن باعث 

ادامه نوشته

زبان ترکی در ایران (ناگفته‌های مهم احمد کسروی درباره زبان ترکی)

 این مقاله به همین عنوان اللغة التركیة فی ایران، به قلم احمد کسروی و در مجلهالعرفان سوریه، جلد 8، شماره 2، نوامبر 1922و به زبان عربی چاپ گردیده است. این مقاله بعدها توسط پروفسور اوان زگال، كسروی شناس و ریاضیدان معاصر آمریكایی به انگلیسی ترجمه شده است. ترجمه فارسی مقاله نیز از پروفسور محمدعلی شهابی شجاعی است. 

زبان ترکی در ایران - احمد کسروی

مقدمه

     عموماً چنین پنداشته میشود كه در سرزمین پارسیان( ایران) [2]به جز زبان فارسی مردم به زبان دیگری صحبت نمیكنند، و تعداد كمی از گسترش زبان تركی در سرتاسر ایران آگاه هستند، شاید زبان تركی بیش از زبان فارسی متداول است، و اگر از اكثر ایرانیان سؤال شود كه در كشور آنها به زبان تركی صحبت میشود، جواب خواهند داد: مطمئنا در ایالتهای آذربایجان و خمسه (زنجان). و اكثر آنها این را، همجواری این ایالتها با قفقاز و سرزمین عثمانی تركیه میدانند.

     من تا به حال ندیده ام، یا در میان ایرانیان یا در میان خارجیها، كه در مورد ایران و مسائل اجتماعی آن صحبت میكنند، كسی در رابطه این موضوع اطلاعات صحیح داشته باشد…….. 

ادامه نوشته

 دکتر حسین محمدزاده صدیقین بیر بؤلۆم اثرلرینه باخیش

در پی اهانتهای مکرر و ناجوانمردانه‌ی فردی با اسم مستعار مسعود مژدهی در فصلنامه تاریخ معاصر به دکتر صدیق، بهتر آن دیدم که مطالبی چند در معرفی استاد دکتر حسین محمدزاده صدیق در وبلاگ قرار دهم.

مهندس محمد رضا باغبان کریمی (م. کریمی)

آذربایجان کولتور و ادبیاتی، تاریخ بویو بیر محکم زنجیر اولاراق، اونون حلقه‌لرینی تمثیل ائده‌ن زامان ـ زامان یوزلرجه عالیم، مبارز، فیلسوف، ادیب وصنعت‌کارلاری بوتون بشریت عالمینه سونموشدور. آتروپاتلار، بک‌لر، شاه اسماعیل‌لار، کوراوغلولار، نبی‌لر، ستارخانلار و اوختایلار ـ مبارزلر سیراسینی تشکیل ائده‌رک، فلسفه و دوشونجه عالمینده بهمنیارلار، سهروردی‌لر، هیدجی‌لر، زنوزی‌لر؛ ادبیات ساحه‌سینده نظامی‌لر، نسیمی‌لر، فضولی‌لر، صائب‌لر، ساهرلر و شهریارلار، صنعت عالمینده ده هابئله ـ یوزلرجه صنعت‌کارلاریمیز میدانا چیخمیشلار. بو زنجیر سلسله‌سی یوز ایللر بویو داوام ائدیب، چاغداش گونوموزه کیمی قیریلمامیشدیر.

چاغداش کولتوروموز و ادبیاتیمیز ـ مشروطه انقلابیندان اسلامی انقلابا و حتا بو گونه کیمی مختلف دؤنوملری باشدان آشیرمیش؛ بیر زامان ظولمه‌تین حؤکم سوردوگو دؤنومده معجزلر، اعتمادلار بو ظولمتی یارمیشلار، سونرا دموکراتیک ادبیاتیمیز میللی حکومت‌له برابر ارتجانی دالا باشمیش، سیخینتی ـ بوغونتو باشدان حاکیم اولان چاغدا، ادبیاتیمیز دا نوحه و مرثیه ادبیاتی بیر طرفدن و شبچره ادبیاتی او بیری یاندان سس ـ سسه وئرمیش، آنجاق سوسمامیشدیر.

ادامه نوشته