حاضیرلایان: ناصر احمدی
(1)
نارينجا باخ نارينجا،
ساخلارام سارالينجا.
اللـه مني اؤلدورمه،
آرزيم يئرين آلينجا.
(2)
اوتاقدا ايپک خالچا،
کيم قاتلايا، کيم آچا؟
قوربان اولوم ياريما،
گولدوره گؤيلوم آچا.
در نفی فعل مضارع بعد از آوردن حرف نفی ـ که میم مفتوحه باشد ـ به آخر آن، رای مهملهی ساکنه، که علامت مضارع است، به زای معجمه قلب شده، آخر مضارع ساکن میشود. در دو صیغهی مخاطب زای معجمه میافتد و در دو متکلم، راء به زای معجمه قلب نمیشود در حال خود باقی میماند. چون:
قاچمز (= قاچماز) qaçmaz،
قاچمزلر (= قاچمازلار) qaçmazlar،
قاچمسن (= قاچماسان) qaçmasan،
قاچمسوز (= قاچماسوز)qaçmasuz ،
قاچمرم (= قاچمارام) qaçmaram،
نهج الفرادیس : در سدهی پنجم هجری در شرح احكام دینی و مسائل عرفانی اهل سنت و جماعت به تركمنی میانه تألیف شده است. مخزن واژگان این اثر منثور بسیار باارزش و غنی است.
عتبة الحقایق : اثر ادیب احمد یوكناكی بن محمود در اواخر سدهی ششم به نظم درآمده است. این اثر در 9 باب در شرح احادیث نبوی، در فضیلت دینداری و فوائد علم و جوانمردی در بحر متقارب مثمن مقصور سروده شده است.
دکتر ح. م. صدیق
قوتادغو بیلیغ یا سعادت نامه كه در 448هـ. ق. از سوی یوسف اولو خاص حاجب در 6645 بیت به نظم درآمده است. این مثنوی در بحر متقارب مثمن مقصور سروده شده است و سرمشق تألیف و تنسیق بسیاری از شاهنامهها و پندنامهها و سیاست نامههای تركی و فارسی بوده است. در سرتاسر كتاب فقط 85 لغت عربی با مفاهیم دینی و عرفانی به كار رفته است و متن اثر به تركمنی دورهی میانه است.
دکتر ح. م. صدیق
میدان شهرداری اورمیه
لاکین فضولی، اساس ماجرالاری دۆشۆنۆر، و فرعی حئکایهلر یئرینه، اصلی قهرمانلارین دیللریجه، حادثهلر ایله علاقهدار، غزل و یا روباعی پارچالاری گتیریر. بو شیوه،فضولییه مخصوصدور.
نظامی و فضولینین مثنویلری آراسیندا اساس فرق بودور کینظامی مجازی و دۆنیوی عشقی ترنّم ائدهرکن، فضولیایلاهی و علوی بیر عشق آردینجادیر و کسگین بیر دیل ایله بئله بیر عشقی مدافیعه ائدیر.
دونن گئجه آینان اولدوزو قول بوین گوردوم. آی اولدوزا ائتیشنده ایلگر پای انداز ائتدی. گون یئرینن یخین لشمیشدی ،چوخ یخین بئله اینان ال اوزادایدیم اونا چاتاردی ایناندیم کی یئرده گویو قوجاقلاشمیش .
او کرز کی گوی یئره ائتیشدی آغلادی، یاغدی ،آیریلیغدن ایلدیریم شاخدی .
تاریدان سیرم بو سه مزلیگی اوره گیمدن سیله ، منیم قوینومنا دا محبت دولا آما نه فایداسی منیم گوزوم دونیایو قره گوریر ایکی گوزلوگ قولونجوندادا بولوت گوریر .
هئچ کیم منی سئومدی، هئچ کیم منی بیلمدی .اللریم خالی گلدی و گوینوم دولو گئتدی
هئچ کیم منی یاری چون دا قوربانلیق ائدمه دی.
همه استاد و دانشجو به پاسات به حرمت یاد دارند از کلاسات
در آن جا جنگ ترک و فارس کی بود؟ حضورت بر همه فرخنده پی بود
میدانیم در طی سالهای اخیر، حسودان و معاندان فرهنگ و ادبیات ترکی آذری مانند کاظم آذری، رحیم نیکبخت، محمد بقایی ماکان و دیگران مقالاتی جهت تحریف سخنان و تخریب شخصیت علمی دانشمندان آذربایجان از جمله استاد دکتر حسین محمدزاده صدیق نوشتهاند که در این میان رحیم نیکبخت میرکوهی این کار را برای خود تبدیل به یک شغل نان و آبدار کرده است چون هر از چند ماه یک مقاله فقط درباره دکتر صدیق مینویسد و در برخی نشریات چاپ میکند.
یکی از دوستان دوران دانشگاه اینجانب به نام آقای «حبیب کاشانی» که هر دو در کلاس درس فارسی عمومی دکتر صدیق کسب فیض کردهایم، وقتی از محتوای مقالهی موهن فصلنامه (فحشنامه) تاریخ معاصر ایران (= دشمنی با فارس زبانان و زبان فارسی) باخبر شد، پس از سرودن مثنوی بلندی، آن را به اینجانب ارسال کرد. گویا این، بخشی از منظومهای طویل است که ایشان میخواهند در پاسخ به دشمنان استاد آن را بسرایند و به پایان برسانند:
«صدیق» ای دانشی مرد معظّم تو ای استاد والا و مکرّم
تنومند ای درخت علم و تقوا تو ای بالابلند روح افزا
تو ای احیاگر میراث مکتوب! تو ای جنگیده با تحقیر و سرکوب!
تو ای افشاگر صورت پرستان! تو ای ویرانگر دنیای پستان!
تو ما را چون کبوتر بال دادی ردای علم و شور و حال دادی
به ما آموختی پرهیزگاری دیانت، مهربانی، پاسداری
سئوال
سئوال قيلديلار بو آيتدن «انَّا عَرَضنَا الاَمَانَة عَلَي السَّمَاوَاتِ وَالاَرضِ وَالجِبَالِ فَأَبَينَ أَن يَحمِلنَهَا وَأَشفَقنَ مِنهَا وَحَمَلَهَا الاِنسَانُ انَّهُ كَانَ ظَلُومآ جَهُولا»؛ گؤك ايلن يئر و داغ ايله داش، اول امانتي ساخلايا بيلمزديلر و بو ضعيف آدام آني گؤتورمگه قائل اولدو. پس نيشون آنا «ظَلُومآ جَهُولا» بويوردو؟
جواب
حضرت شيخ صفی الدین بويوردو كيم موجوداتين خلاصهسي و ييكراغي آدامدير و آدامين خلاصهسي، كؤنولدور و بير عزيز، شريف پير گركدير كيم عزيز ايله شريف نستهسي گؤتوره
حاضیرلایان: ناصر احمدی
(1)
خالچارلار بوتا - بوتا،
كيم سئوه، كيم اونودا؟
اؤلنده بيرگه اؤلك،
قويولاق بير تابوتا.
(2)
نارينجا باخ، نارينجا،
ساخلارام سارالينجا.
اؤلهيديم، قورتولايديم،
بو گونلره قالينجا.
ستارخانین اؤلومونون ایلی دؤنومی موناسبتی ایله - 25 آبان
دورنانیوز – سرویس سیاسی و اجتماعی : چندی پیش با وبسایتی آشنا شدم به اسم آذری ها، ابتدا فکر کردم پایگاهی اجتماعی است که توسط فعالین و قشر خاصی از مردم آذربایجان راه اندازی شده، و از اسم و لوگو حدس زدم که میخواهد به بیان مسائل آذربایجان در چارچوب سیاسی ایران بپردازد. از این رو به خیال خود بسیار ذوق زده و خوشحال شدم؛ زیرا بعد از ۷ سال فعالیت سیاسی-اجتماعی، آن نقطه عطف تمام شدن این جر و بحث های سیاسی را پیدا کرده بودم. ولیکن زهی خیال باطل!
اما با کمی مطالعه مطالب و نوشتارهای سایت، متوجه شدم که اکثریت فعالین وبسایت نه تنها آذربایجانی (تورک، آذری و یا هر اسمی که منطق خواننده محترم ایجاب میکند) نیستند، بلکه از آن طیف از دوستانی هستند که همواره ید طولانی در توهین به خلق تورک داشته و اصولا مخالف تورکی حرف زدن مردم آذربایجان هستند، چه برسد به اینکه بخواهند برای مطالبات مردم آذربایجان در چارچوب ایران،
آقاي دكتر، حتماً در جريان مراجعات مكتوب آقايان پرويز ورجاوند، پيروزمجتهدزادهو فاروق بوركهاي به مسئولان جمهوري اسلامي ايران درباره حركت عظيمفرهنگي دانشجويان و جوانان آذربايجاني كه متقاضي اقدام عملي براي تدريس زبانتركي در مدارس و دانشگاهها هستيد كه از مسئولان جمهوري اسلامي ايرانخواستهاند اين حركت را سركوب كنند و آن را به خارج از مرزهاي ايران برانند وبتارانند. نظر شما در اين باب چيست؟
بسم ا.. الرحمن الرحيم. البته ما خوب ميدانيم كه بسياري از حيل و دسائس وتوطئههاي دشمنان سعادت مردم ايران، در داخل، در پوشش فعاليتهاي فرهنگي اجراميشود. سرنخ بسياري از فعاليت هاي باصطلاح فرهنگي را بايد در تلآويو، نيويورك،لندن، برلن و جز آن جستجو كنيم. كنگره هاي ضد اسلامي و همايشهاي ادبيمليگرايانه كه گاه با بودجه و بيتالمال مسلمين بر ما تحميل ميشود، از سوي ضدانقلاب فراري و مهرههايي همانند احسان يار شاطر، ورشكستان كودتاي نافرجام نوژه، فراماسونرهاي عضو لژ صفا، لژ كورش،
اوغولموشون ساراییندا چوخ عاغیللی، دۆشۆنجهلی و درکلی بیر سرهنگ اوغلو وار ایدی. هله اوشاقلیق واختلاریندان آلنیندا بؤیۆکلۆک نیشانهسی پارلاردی.
شئعر
کمالی اولدوز تک باشی اۆسته باخ،
پارلاردی هر یانا ایشیق ساچاراق.
خلاصه، اوغلان هم یاراشیقلی ایدی، هم ده عاغیللی، اونا گؤره حؤکمدارین رغبتینی قازانمیش و منصبه چاتمیشدیر. آتالار دوغرو دئمیشلر:«دؤولت مالدا دگیل، کمالدادیر، عاغیل
کؤرپهنی گتیرمیش،
بو مقدّس اولو بارگاهینا.
اۆرهکدن آغلاییر، گؤزیاشی تؤکۆر،
جاندان سیتقاییر.
ساعاتلار اوتورور، دورور،
سنه اۆز توتور.
بسم الله الرحمن الرحیم