حسین دوزگون (دکتر ح.م . صدیق) دن نئچه شعر
انتباه گونو
نه‌دن سن بوقده‌ر توتقونسان کؤنول؟
کیمسه آچا بیلمیر سنین عِینی‌نی.
اگر سئوگیلی یار وفا قیلمادی،
سن‌ده آیری دولان، آت بو سئوگینی.
عشقی ساتدین پولا، اوتانان سن سن،
اؤزونه گله‌‌‌جک سنی کوسدورن.
انتباه گونونده، سن اولمایاندا،
گؤره‌‌‌جک نه دوررو وئریبدیر الدن.
باغیردین، چاغیردین سایمادی سنی؟
نه‌دن سن اؤزگییه ساری یؤنلدین؟
آجیغین اوتسایدین، اودا یانسایدین،
قالمازدین امّت‌‌سیز، اولمازدین بی‌دین.
اردبیل لوحه‌لری - ص 1 – نوروز 1378.
قیزیم
قیزیم! بو دُنیادیر کئچیب گئده‌‌‌جک،
یاخشیلق یامانلیق بوتون اؤته‌جک،
اوره‌ک‌سیز یاشایان امیدسیز اولار،
امیدده حیاتین گولو بیته‌جک،
قیزیم! سحر اولدو، پنجره‌نی آچ،
سیجاق گولو‌شلرین حیاتیما ساچ،
کپنک‌لر قونوب گوللر اوستونه،
کپنک آردینجا بو باغلاردا قاچ،
قیزیم! باخ، دوپدورو آخماجا آخیر،
باباوین گؤزودور گؤزونه باخیر.
غضبی، امیدی، عشقی، سئوگی‌‌سی،
ایللردیر ساوالان اوستوندن شاخیر.
اردبیل لوحه‌لری - ص 1 .
احسن
بوگون اؤلمه‌گینی ائشیتدیم سنین،
گول - چیچک پایلادیم اردبیلده من.
بیر لکه سیلیندی تبریز اوزوندن،
راحت نفس چکدی بوآنا وطن.
توپراقلارا دوشدو، سریلدی یئره،
اردبیله دیوان توتان بیر جلاّد.
آدسیز - عارسیز اولموش، ولاکن قویموش،
اؤزوندن سونرا بیر رذالتلی آد.
سئوینیرم یورددان چیخا بیلمه‌دین،
قاچارکن، خلیجده گولـله لندین سن.
انقلابچیلارا احسن دئییره‌م،
بندرعبّاس منه وطندیر، وطن!
اردبیل لوحه‌لری - ص 2- 1358 .
اوجا اردبیل
قرآنا، اسلاما، لبیّک دئمیشم،
ذیروه‌یه قالخمیشام اوجا اردبیل!
اینان چئینتمه‌رم نامرد یادلارا،
مقدس قوجاغین، قوجا اردبیل.
اردبیل لوحه‌لری - ص 2 .
زنگانیم
ائللره چیخارتدیم من ایلان دیلی،
یالواردیم، یاخاردیم، اینان زنگانیم!
سیتغادیم، آغلادیم، هئچ سایمادیلار
اؤتدو ایللر، کئچدی زمان زنگانیم.
یاد منی تک‌له‌دی، غصب ائتدی یوردو،
غربتلره سالیب جانیم قاووردو.
وئریملی ایللری یئله ساووردو،
گونومو ائیله‌دی یامان زنگانیم.
یئل قووان یاندیردیم، یئل آلدی قاچدی،
منه یول وئرمه‌دی یادا یول آچدی.
یادین قارانقولوق ائوینه ساچدی،
بیر یئل قالدی بیرده سامان، زنگانیم.
دوزگون دئییر سنه من تیکدیم گؤزوم،
ائو صاحیبی بیلدیم ائوینده اؤزوم.
سنینچون واریمدیر نئچه سرّ سؤزوم،
اگر منه وئرسن آمان، زنگانیم.
زنگان لوحه‌لری - ص 9 .
اولو زنگانیم
سنی چئینتمرم نامرد یادلارا،
اولو اجدادیمدان قالان مکانیم.
نئجه من یاشاییم آدسیز نشان‌‌سیز،
تاریخیم، شرفیم، داماریم، قانیم،
اولو زنگانیم.
قورقودلاردان قالان اؤیود قایناغی،
حکیم خونجیلرین حکمت بولاغی،
ائلیمین، یوردومون یانار چیراغی،
عزّتیم، وارلیغیم، دوشونجه‌م، جانیم،
اولو زنگانیم.
سنه وطن دئدیم، هیده‌جی سایاق،
کئشیگینده دوردوم ار کیمی، اویاق،
بوتون وارلیغیما سن اولدون دایاق،
پناهیم، یورد - یووام، آنام، آمانیم.
اولو زنگانیم.
یوردومدا قویمادی یاد بیرجه داشی،
یارادیر الینده‌ن اوره‌گیم باشی.
سوسمارام دشمنه یاغییا قارشی،
هر زمان سؤیله‌ییر قوجام، جوانیم،
داماریمدا جوشان قاینایان قانیم،
یایلاغیم، قیشلاغیم، یازیم، آرانیم،
اولو زنگانیم.
زنگان لوحه‌لری - ص 10 .
بیر آزباری
قارداشیم رادیونو ائلین دینله‌ییر،
پوزما ائلین دیلین، قان بیر آز باری.
منی سایا گلمه‌سن‌ده گلمه هئچ،
اؤز ننه‌وی آدام سان بیر آز باری.
دانیشدیغین بو دیل هئچ یئرده یوخدور،
قایدا‌‌سیز قانونسوز کلامین چوخدور.
سؤزون ائل قلبینه زهه‌رلی اوخدور،
ائلین‌ده حالینا یان بیر آز باری.
دوزگون نه‌دن بؤیله سن گئج اویاندین،
نه‌دن قونشو تویوغونو قاز ساندین؟
اؤزونون مُلکونو - وارلیغین داندین،
اؤزگه‌نین‌ده یوخون دان بیر آز باری!
زنگان لوحه‌لری - ص 11 .
خزینه
بوغور سنین سسین بوتون سسلری،
شاهه چکیب آذربایجان دئینده.
یاراشیقلی، ساری تئللی زنگانلی،
جانلانیران سن منه جان دئینده.
بؤیوک بایاتلارین اوجا باش اوغلو،
آلچالما، آلچالماق یاراشماز سنه.
اؤیون تاریخینه، اؤیون ائلینه،
دؤیون اورکلرده، باغلان وطنه.
الهام آل زنگاندان، قیزیل اؤزه ندن،
اوجا توت باشینی، اگیلمه یادا.
بیلئیدین کاش قلبیمده کی سرّیمی،
وئرمزدین اوندا سن ائلیمی بادا.
بیر خزینه‌‌سیدیر اجدادیمیزین،
بیزه میراث قالان آنا دیلیمیز.
غیرت‌‌سیز قایغی‌‌سیز یاشاساق اگر،
آلچاقدا یاشایار اوجا ائلیمیز.
زنگان لوحه‌لری - ص 11 .
یارا قالیبدیر
قارانلیقدا یامان سؤندو چراغیم،
یانیلدیم، ییخیلدیم، اوچدو دایاغیم.
قیزیل اؤزه ن کسمه منیم قاباغیم،
سولاریندا قیزیم سارا قالیبدیر.
قاراقوشلو، طاریملی نازلی گؤزه‌ل،
سنه یازدیم یوز گرایلی، یوز غزل.
دردیمی سؤیلردیم اؤزونه ازل،
سؤیله بو درده بیر چارا قالیبدیر؟
اسگیلتمه اؤزنو باتیرما آدین،
قوی بیر داملا دادیم درمانین دادین.
قلبیمیزده، گؤزه‌ل! بو نامرد یادین،
وورمامیش اوخونو هارا قالیبدیر؟
بؤیوک خطر ائتدیم سنه وورولدوم،
عشقین دریاسینا دوشدوم، دورولدوم.
گؤزه‌ل رحم ائت، یول گئتمکدن یورولدوم،
گؤزلریم آغیندا قارا قالیبدیر.
یالقیز قویدون منی جانسیز جانانسیز،
یاشایا بیلمه‌رم آذربایجانسیز.
گل ترک ائتمه سن یانیمی درمانسیز،
دوزگون ـون قلبینده یارا قالبیدیر.
زنگان لوحه‌لری - ص 12 .
دار القرآن
قرآن تعلیم وئره‌ن، قرآن اؤیره‌دن،
«خَیْرُکُم» آدلانمیش قرآن دیلیله.
دُنیانی دولدورموش قرآن نغمه‌‌سی،
تورکون همّتیله، تورکون الیله.
مؤثر ائتگیلن اؤز اراده‌وی،
بو دارِ دُنیانین دؤرد بوجاغیندا.
سنه قرآن وئرمیش عزم و اراده،
ساخلا یانار اودون اؤز اوجاغیندا.
بوگون آلدیم خبر ائلدن - طایفادان،
زنگاندا آچیلمیش بیر دارالقرآن.
حکمت مرکزینه یئنه دؤنه‌‌‌جک،
قرآنین عطریله دولاجاق زنگان.
آیریلما وطنداش سن اؤز اصلیندن،
گؤر نه گونه قالدی آیریلدی دوزگون.
اؤیونمه هر یئتن عجم - اوباشا،
اصالتینه، اؤز دینینه اؤیون.
زنگان لوحه‌لری - ص 12 .
جان اول
حسین دوزگون دئیر سؤزون دوزونو،
کیمسه‌دن گیزله‌مز او حق سؤزونو.
بیر گون گؤرسه دلداری نین اوزونو،
دئیر گئتمه جسمیمده جان اول منیم.
زنگان لوحه‌لری - ص 12 .
نؤکرلیک ایّامی
آی آخماق الیندن یاندیم قاورولدوم،
دؤنوگوسن ائلین، نوکری یادین.
ایچ قادادان دادا گئدیلمز، امّا،
منی دادا گتدی سنین بیدادین!
ایتیل باشی اوجا صاف دوزلریمدن!
گاوورلار دیلینی قیریلداتما، گئت!
فارسجا شالپالایان او قیرهاقیرلا،
گؤزومون اؤنوندن بیر آن اؤنجه ایت!
مندن ائشیتسنه، عجم اؤنونده،
سنه لایق دگیل سوپورگه‌چیلیک.
قارتال قالمالیسان، اوجالیق گزسن،
سنی‌ده، منی‌ده یوکسلده‌ر بیلیک.
بو دوزلره آددیم باسیب اولجایتو،
شاه ختایی قیلینج چکیب سؤز قوشوب.
سنه احسن دئمک بیزه یاراشماز،
نؤکرلیک ایّامی چوخدان ساووشوب.
زنگان لوحه‌لری - ص 13 .
یاریمچیلیق نؤکر
یاددان اجنبی‌دن نه‌یین اسگیکدیر؟
وارلیغین وار اینان، گوجون وار اینان.
داللارینی سالما، کؤکونو قازما،
اؤزگه بالتاسینا ساپ اولما دایان.
فارسجا دانیشاندا اؤز اوشاغینلا،
فارسی‌دا تورکوده ایگرندیریرسن.
اینجی تک دیلینی اونوتما، قانماز!
شالپام- شالپام بئله نه‌دیر دئییرسن؟
فارسجا اؤیره‌نسه یدین هئچ لاغ ائتمزدیم،
دئیه‌ردیم بیر باشقا دیل اؤیره‌نیبسن.
یاریمچیلیق، لالا پیتیک نوکری،
کیم قبول ائده‌‌‌جک؟ سن سؤیله‌گیلن!
زنگان لوحه‌لری - ص 14 .
اؤزگه دونون گئیمه
آی قیز! ملاحتین اؤزونده بالله،
دادین، طراوتین سؤزونده بالله.
سِحر ائدیجی او گوج، گؤزونده بالله،
اؤزگه دونون گئیمه، دار گلر سنه.
او شالپام فارسجاندان ایگره‌نیرم من،
بئله اؤزون منه سئودیرنمزسن.
سحر - آخشام سنه دئییر هر گلن،
اؤزگه دونون گئیمه، دار گلر سنه.
وطنین ناموسلو قیزیسان گؤزه‌ل،
سنه دوزگون یازیب اون دفتر غزل.
اوجادان دئمیشم بونو لاپ ازل:
اؤزگه دونون گئیمه، دار گلر سنه.
زنگان لوحه‌لری - ص 14 .
دؤز آنایوردو
سنه وطن دئدیم سنه یورد دئدیم،
آللاهین وئرگی‌‌سی باش قورقود دئدیم.
قوردو گدیکلرده بوغوب اود دئدیم،
داغلاری داشلاری بوز آنا یوردوم.
بو قارا طالعین نه‌دن پوزولماز
آلنینا بس نییه آغ گون یازیلماز؟
من سیز شانینده بیر اینجی دوزولمز،
کؤکسومده قایناییر سؤز آنایوردوم.
دوزگون دئییر ایندی زنگانا گلدیم،
بایرام گونلریدیر شادیانا گلدیم.
یورولدوم هجراندان جزانا گلدیم،
ایللردیر دئییرم دؤز آنایوردوم.
زنگان لوحه‌لری - ص 15 .
هارای
داشینا داغینا گیرمه‌‌سین یاغی،
باغین - باخچان اولسون بولبول اویلاغی،
ائللر وئرسین سنه یئنی نؤوراغی،
وطن اوغلون سسله هارایا، زنگان!
ماراللارین زؤهرون چؤلون بوروسون،
هر سحر سِیر ائدیم جئیران سوروسون.
قورخوسوز- غوغاسیز سورو یوروسون.
وطن اوغلون سسله هارایا، زنگان!
چاغداشلاشسین جاده‌ن، کوچه‌ن، ائولرین،
قوینون سیجاق اولسون، بولاغین سرین.
ایسته‌سن بزه نسین بوتون هر یئرین،
وطن اوغلون سسله هارایا، زنگان!
یئنه یایسین معارفی، عرفانی،
قرآنا - اسلاما چکسین دُنیانی.
دوزگون دئیه ر گل سئو آذربایجانی،
وطن اوغلون سسله هارایا، زنگان!
زنگان لوحه‌لری - ص 15 .
داشا دؤنر
منله ایلقار ائتدین منه سؤز وئردین،
عُمرومو پایلاشدیم سنینله گؤزه‌ل.
ایندی سندن سنه شکایتیم وار،
سؤزومو قارشیمدا گل دینله گؤزه‌ل.
چالچیق دان چیخاندا، داغا واراندا،
علی بولاغینا ساری گئده‌نده،
اونودما اوردا قیلدیغین نمازی،
آللاها باش اگیب دعا ائده‌نده.
قول و اقرارینا عمل ائتمه‌ین،
داشا دؤنر گؤزه‌ل بونا گل اینان.
دومدورو سولارین آخدیغی یئرده،
سن گؤروبسن بونو گؤزونله عیان.
الیندن آلدی
سنین تاریخینی کیمسه یازمادی،
اوره‌گیم اوجوندا نیسگیلین قالدی.
یاد حیله ائیله‌دی، یاد مکر قیلدی،
مقدس روحونو الیمدن آلدی.
بیری تاریخینده یوخ هنر دئدی،
«بیری باران دئدی، بیری خر دئدی.»
بیری گنجلرینه گؤر نه‌لر دئدی.
هر سؤیوش ائشیتدیم گونوم قارالدی.
زنگان، ای قامتی توپراغا دوشن،
آسلانلارا وطن، نرلره وطن.
چلبی اوغلونو بئجردن سن سن،
قالخ یاد منی یامان گونلره سالدی.
بوتون شرقه حکمت شعاسی ساچان،
ایرانا فلسفه قاپیسی آچان.
سؤیله گله‌جکسن اؤزونه هاچان؟
بو حالینی گؤردوم قلبیم دارالدی.
قاراقوشون دوشوب یئره بایراغی،
هیده‌جین اویلاغین آلیبدیر یاغی.
علمین قایناغی‌سان، حکمت بولاغی،
توپراغینی اؤپن، فکرته دالدی.
کوچه‌لرین گزدی، دوزگون آغلادی،
سوز قوشدو، شعر یازدی، اوره‌ك داغلادی.
سنه بیر دسته گول - چیچک باغلادی،
اونو دا دار گؤز یاد الیندن آلدی.
زنگان لوحه‌لری - ص 16 .
هاراسی وارمیش
بیر گون گولدوم، بیر گون سوسدوم، آغلادیم،
عُمرون- گونون آغی- قاراسی وارمیش.
گولون قاپیسیندا تیکان دوراندان،
بولبولون کؤکسونده یاراسی وارمیش.
منی گتدین یئنی دینه، ایمانا،
سالدین نه‌دن غم- غصه‌یه، حرمانا؟
قاپینا گلمیشم گؤزه‌ل درمانا،
دئمیشلر هر دردین چاراسی وارمیش.
اردبیلدن قاودین، تبریزدن قاودین،
دوزگونو، خیاودان، هئریزدن قاودین.
اورمیه‌دن قاودین، ائومیزدن قاودین،
زنگاندان‌دا قاوسان، هاراسی وارمیش؟
زنگان لوحه‌لری - ص 17 .
یوللار چوراخ، اوره‌ک یانغین، دیل اودلو،
سئودا درین، حسرت آغیر، درد چوخ.
کؤنول دلی، یاریم جفا اهلیدیر،
پوزغونلانمیش حالیمیزا یانان یوخ!
«گل!» دئمکدن دای گلمیشم آمانا،
انتظاردا اوسانمیشام جانیمدان.
سوروش بیز تک جانا قییان وورغونا
نولار قیلسا بیر التفات او جانان؟
سوسمایاراق، دؤنمه‌یه‌رک گئرییه
دایانمادان چیرپیناریق اینان بیز.
ایستسه ها چتینلیک‌لر قاووشسون،
چالیشیبان قویاجاغیق ایزه اوز.
درتلی‌لره گؤره گره‌ك انسانین،
سئوه ن کؤنلو سئودالارا بورونه.
انسان گره‌ك گون کئچیرده بئله‌جه،
عؤمور گره‌ك بو یوللاردا چورونه.
کیچیک شعرلر - ص 85 .
بسم الله الرحمن الرحیم