میرزا حسن رشدیه، تمثیلات لقمان، تصحیح دکتر حسین محمدزاده صدیق، تهران، تکدرخت، ۱۳۸۸.

- 6 -

خسته بیر مارال

مارالین بیری خسته اولموشدو. دوست و آشنالاری کئف و احوالیندان خبر آلماق اوچون، یاتدیغی محله[یه] گلدیر.

بونلار گلیب – گئتدیکلری زمان، او یئرده کی اوت و علفی یئییب تمام ائیله میشدیلر، مارال خسته لیکدن خلاص اولدو، اما اطرافیندا یئیه‌جک هئچ بیر شئی قالمادیغی اوچون، آجلیقدان تلف اولدو.

معناسی:

دوست، آشنا، قوم و اقرباسی چوخ اولانین درد و غمی چوخ اولار.

- 7 -

بیر عرب

عربین بیری قاریاغارکن، پالتارینی چیخاریب قار ایله بدنین و باشین سورتمگه باشلاییر.

عاغیللی آدامین بیری اونون بو حالینی گؤروب، عرب ایله آنین آراسیندا بئله بیر دانیشیق کئچدی:

عاغیللی – نه اوچون وجودووا قار سورتورسن؟

عرب – بدنیم قارکیمی آغارماغینی ایستیرم.

عاغیللی – بیچاره، بیجا یئره زحمت چکیرسن؛ زیرا قار، سنین اوقارا وجودون اصلا آغارتماز. بلکه وجودون قاری‌دا قارا ائده جکدیر!

معناسی:

بد خاصیتلی آدامی هئچ بیر شی یاخشی ائیله‌مز، بلکه او آدام یاخشیلیغینی‌دا فنا ائیلر.
 

- 8 -

کؤپکلر ایله بیر تولکو

کؤپکلر بیر آسلان دریسی تاپیب و هر بیری بیر طرفدن یاپیشیبان چکیردیلر.

تولکونون بیری بونو گؤروب دئدی:

«- اگر آسلان دیری اولسایدی، اونون دیشلرینی اؤز چنگالیزدان کسکین‌راق گؤره‌ردیز.»

معناسی:

بعضی آداملار، بؤیوک آداملاردان بیری ضعیف اولوب ایشیندن دوشدوگو زمان، اونا حُرمت‌سیز‌لیک گؤستررلر.
 

- 9 -

ایکی خوروز

ایکی خوروز بیر – بیریله دؤیوشوردولر. بیریسی باسیلیبان قاچدی و بیر یئره سوخولوب گیزلندی. اما اونو باسان خوروز، بیر دامین اوستونه چیخیب اؤز زور و قوّتینه خوشحال اولوب قانادلارینی شاققیلدادیب بانلار ایکن، ییرتیجی قوشلارین بیری شیغیدی و اونو قاپیبان گئتدی.

معناسی:

گره‌ک آدام اؤز زور و قوّتینه مغرور اولماسین و قاچاق دوشمنی قاوماسین که:«دوه‌دن بؤیوک فیل وار.»
 

- 10 -

کؤپک ایله بیر قورد

بیرگون، چوبان ایتی ایله بیری، چؤلده بیر جاناواری قاباغینا قاتیب اورایا – بورایا قاووردو، و اؤز – اؤزونه فخر ائیلیر.

قورد، اوزونو او کؤپگه چئویریبن دئدی:

«- ظن ائیلمه که سندن قورخورام. بلکه من سنه آرخا دوروب گلن او آدامدان قورخورام.»

معناسی:

آدام، اؤزگه هُنری ایله فخر ائلمه‌لی دگیل، زیرا که بیرگزن او اؤزگه اولماز و ذلیل اولار. آرخالی کؤپک قورد باسار.