سعدینین گولوستانیندان حکایتلر
حاضیرلایان: ائلدار م. صدیق
بیر شاهزادا حاققیندا ائشیتمیشم کی، اۆزۆ چیرکین و قیسسا بویلو، قارداشلاری ایسه گؤزهل و اوجا ایدی. بیر دفعه شاه اونا آلچاق نظرله باخیب اعتناسیزلیق گؤستردی. اوغلان حساس ایدی، باشا دۆشدۆ و دئدی:
«ـ آتا، عاغیللی گؤدهک، آخماق اوزوندان یاخشیدیر. XE "عاقېللې گؤدهک، آخماق اوزوندان یاخشېدېر" هر قامتی اوجا اولانین قیمتی باها اولماز XE "هر قامتی اوجا اۏلانېن قیمتی باها اۏلماز" . قویون XE "قۏیون" کیچیک اولسادا تمیز، فیل XE "فیل" بؤیۆک اولسادا مورداردیر XE "قۏیون کیچیک اۏلسادا تمیز، فیل بؤیۆک اۏلسادا مورداردېر" .»
شئعر
چوخ آلچاق اولسادا طور XE "طور" داغی بیشک،
آللاه درگاهیندا ساییلیر یۆکسک.
شئعر
سؤیلهدی بدنجه ضعیف بیر عالیم،
بیر شیشمان آخماغا :«وارمی خبرین،
بیر طؤیله ائششک XE "ائششک" دهن یاخشیدیر، یقین.»
آتاسی گۆلدۆ، سؤز دؤولت باشچیلارینین اۆرهگینه یاتدی، قارداشلاریندا ایسه کین اویاتدی.
شئعر
نه قدهر دیل آچیب دینمهمیش اینسان،
هۆنری وَ عئیبی قالاجاق نهان.
گؤردۆگۆن هر مئشه سانما کی، بوشدور،
بلکه ده یاتمیشدیر اورادا قاپلان؟!
دئییرلر کی همین گۆنلرده، گۆجلۆ بیر دۆشمن پادشاهین اؤلکهسینه هجوم ائتدی. هر ایکی طرفین قوشونلاری اۆز ـ اۆزه گلدیکده دؤیۆش مئیدانینا بیرینجی آتیلان همان اوغلان اولدو.
ووروش چاغی کیمسه گؤرمهمیشدیر آرخامی،
بلکه تورپاق ـ قان ایچینده گؤرهجکسن دؤشۆمۆ.
هر دؤیۆشن اؤز باشینی ایتیریرسه ووروشدا،
دؤنۆب قاچان، گیره وئرهر سایا گلمز قوشونو.
بونو دئییب، اؤزۆنۆ دۆشمن قوشونونا ووردو، بیر نئچه پهلوان اؤلدۆردۆکدن سونرا آتاسینین یانینا گلدی، باش اگدی و دئدی:
شئعر
«ـ منی بئله ضعیف حساب ائدن سن،
دئمه آنجاق بویدادیر هر ایقتیدار.
دؤیۆشلرده اینجه بئللی آت گرهک،
کؤک اؤکۆز XE "اؤکۆز" ۆن مئیداندا نه خئیری وار؟!»
ناغیل ائدیرلر کی، دۆشمنین قوشونو سون درجه چوخ، حؤکمدارینکی آز ایدی. بونا گؤرهده اونون قوشونوندان بیر حیصه دؤیۆشدن قورخوب قاچماغا باشلادی. بو واخت همان اوغلان نعره چکیب دئدی:
«ـ ای، کیشیسینیزسه، چالیشین قادین پالتاری گئیمهیین!» سوواریلر اونون بو سؤزۆندن غئیرته گلیب جسارتلندیلر، قاچانلاردا گئری دؤندۆلر، حامیسی بیرلیکده دۆشمنه قارشی هجوما کئچدی. پادشاهین قوشونو همین گۆن دۆشمنه غلبه چالدی.
شاه ایگید اوغلونو باغرینا باسیب اؤپدۆ. سونرا شاهین اونا قارشی محبّتی گۆندن ـ گۆنه آرتماغا باشلادی، نهایت اونو اؤزۆنه ولیعهد تعیین ائتدی. قارداشلاری پاخیللیقدان اونون خورهگینه زهر قاتدیلار. باجیسی ایواندان بونو گؤردۆ. درحال پنجرهنی برک چیرپدی. اوغلان ایشین نه یئرده اولدوغونو دویدو و ألینی خورهکدن چکهرک دئدی:
بئیت
«ـ دۆنیادان یوخ اولسا گر هوما XE "هما" قوشو،
بیر کیمسه سایهبان ائتمز بایقوش XE "بایقوش" و. »
آتالاری بو خیانتدن خبردار اولوب اوغلانلارین یانینا چاغیرتدیردی، اونلارا لازیمی قولاق بورماسی وئردیکدن سونرا، هرهسینه اؤلکهنین اوزاق بیر حیصهسینده یئر آییردی. بونونلا دا آرالارینداکی فیتنه یاتدی و عداوت آرادان قالخدی، چۆنکۆ مثل وار دئیرلر:« اون درویش بیر کیلیمه ییغیشار، ایکی پادشاه بیر اؤلکهیه سیغیشماز XE "اۏن درویش بیر کیلیمه یېغېشار، ایکی پادشاه بیر اؤلکهیه سېغېشماز" ».
شئعر
بیر چؤرهک تاپارسا مؤمن، دۆز آدام،
یاریسین پایلاییب، یاریسین یئیهر.
پادشاه بیر اؤلکه آلدیقدا، یئنه،
ایکینجی اؤلکهنی آلماق ایستهیر.
بسم الله الرحمن الرحیم